Μονοκατοικία Παλαιολόγου 16, Κέντρο, Ιωάννινα

Η παραδοσιακή αυτή διώροφη κατοικία βρίσκεται στον ιστορικό οικισμό του Κάστρου των Ιωαννίνων, έναν από τους παλαιότερους και πιο αυθεντικούς αστικούς πυρήνες της πόλης. Το Κάστρο, με την πλούσια βυζαντινή και οθωμανική του ιστορία, αποτελεί ένα ζωντανό αρχιτεκτονικό και πολιτιστικό μνημείο, και η κατοικία αυτή είναι αναπόσπαστο κομμάτι του. Χτισμένη στις αρχές του 20ού αιώνα, η οικία ενσωματώνει στοιχεία βυζαντινής και οθωμανικής αρχιτεκτονικής, με τρόπο αρμονικό και έχοντας βασικό δομικό της υλικό την πέτρα. Η κεραμοσκεπή έχει αντικατασταθεί πλήρως με σεβασμό στην αρχική μορφή του κτιρίου, διατηρώντας αναλλοίωτο τον παραδοσιακό χαρακτήρα της. Τα παράθυρα του ισογείου διατηρούν την ιστορική τους μορφή, με εσωτερικά ξύλινα παντζούρια και εξωτερικά μεταλλικά κάγκελα. Όλα τα κουφώματα έχουν αντικατασταθεί με ξύλινα, σύμφωνα με τις υποδείξεις της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας και τη νομοθεσία περί διατηρητέων οικισμών, εξασφαλίζοντας την αισθητική και ιστορική συνέχεια του χώρου. Η κατοικία οργανώνεται σε δύο επίπεδα, τα οποία επικοινωνούν με μια εσωτερική και μία εξωτερική πέτρινη σκάλα που βρίσκεται στην παραδοσιακή εσωτερική αυλή. Στην αυλή συναντά κανείς το ανακαινισμένο και αυτόνομο με Κύρια Χρήση «πλυσταριό», εμβαδού 16,50τμ, το οποίο πλέον λειτουργεί ως αυτόνομο δωμάτιο με δικό του μπάνιο. Στον χώρο της αυλής υπάρχει επίσης, ο βοηθητικός χώρος των παλαιών νοικοκυριών, εμβαδού 3,83τμ Οι δύο όροφοι αποτελούν μια ενιαία κατοικία, αλλά μπορούν να λειτουργούν και αυτόνομα, καθώς διαθέτουν ξεχωριστές εισόδους και ανεξάρτητα λουτρά. Τα δωμάτια είναι ψηλοτάβανα και φωτεινά καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, χάρη στη διαμπερή διάταξη και την ευνοϊκή θέση του κτιρίου μέσα στον οικισμό. Τα ξύλινα πατώματα έχουν συντηρηθεί με φροντίδα, ενώ στο ισόγειο, στον χώρο του ευρύχωρου χολ και της κουζίνας, έχει τοποθετηθεί μάρμαρο εξαιρετικής ποιότητας, με κομψούς φυσικούς χρωματισμούς που αναδεικνύουν τη διαχρονική αισθητική. Το εμβαδό του Ισογείου είναι 65,04τμ ενώ του ορόφου 67,39τμ. Ξεχωριστό σημείο αναφοράς της κατοικίας αποτελεί η τοιχογραφία γυναικείας μορφής με παραδοσιακή γιαννιώτικη φορεσιά σε φυσικό μέγεθος, φιλοτεχνημένη σε αψιδωτή εσοχή του πέτρινου τοίχου του πρώτου ορόφου. Η τοιχογραφία, έργο ζωγράφου της πόλης τη δεκαετία του 1950, αναδεικνύει την πολιτιστική συνέχεια της οικίας και την προσωπική φροντίδα των ιδιοκτητών της για τη διατήρηση της τοπικής ταυτότητας. Η κατοικία αυτή δεν αποτελεί απλώς ένα διατηρητέο κτίσμα, αλλά ένα ζωντανό κομμάτι της ιστορίας των Ιωαννίνων, συνδυάζοντας την αρχιτεκτονική παράδοση με τον σεβασμό στη μνήμη και την αισθητική της πόλης.